กลุ่มวิชาการและบริหารจัดการน้ำ มีอำนาจหน้าที่ ดังนี้

• บริหารจัดการ ประสานเชื่อมโยงฐานข้อมูลสารสนเทศภูมิศาสตร์ และสารสนเทศทรัพยากรน้ำ เพื่อการคาดการณ์ การวางแผน การติดตาม การประเมินผล และการรายงานผลการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในเขตลุ่มน้ำ
• ศึกษา วิเคราะห์ สภาพอากาศ สถานการณ์น้ำ เพื่อการคาดการณ์ ติดตาม เฝ้าระวัง และสนับสนุนการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในฤดูฝนและฤดูแล้ง การป้องกัน รวมทั้งการให้ข้อมูลและแจ้งสถานการณ์น้ำแก่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องในเขตพื้นที่ลุ่มน้ำ
• ติดตาม วิเคราะห์ สภาวะอากาศ และสถานการณ์น้ำ เพื่อสนับสนุนข้อมูลแก่คณะกรรมการลุ่มน้ำในการพิจารณากำหนดเขตพื้นที่ภาวะน้ำแล้ง
• ศึกษา วิเคราะห์ การบริหารจัดการน้ำ เพื่อสนับสนุนคณะกรรมการลุ่มน้ำในการกำหนดปริมาณการใช้น้ำ การจัดสรรน้ำ การจัดลำดับความสำคัญและการอนุญาตและเพิกถอนใบอนุญาตการใช้น้ำประเภทที่ สอง ในเขตลุ่มน้ำ
• ศึกษา วิเคราะห์ กลั่นกรอง สนับสนุนข้อมูล ในการจัดทำแผนป้องกันและแก้ไขปัญหาภาวะน้ำแล้ง และแผนป้องกันและแก้ไขภาวะน้ำท่วมในเขตลุ่มน้ำ ของคณะกรรมการลุ่มน้ำเพื่อเสนอ กนช.
• ตรวจสอบ ติดตามและกำกับดูแลการขออนุญาตใช้น้ำประเภทที่สอง ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไข
• ศึกษา วิเคราะห์และสนับสนุนข้อมูล แก่คณะกรรมการลุ่มน้ำ เกี่ยวกับการผันน้ำระหว่างลุ่มน้ำต่อ กนช.
• ประสานหน่วยงานของรัฐ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและหน่วยงานอื่นในพื้นที่
• เพื่อบูรณาการข้อมูลสนับสนุนการดำเนินงานของศูนย์เฉพาะกิจชั่วคราวในภาวะวิกฤตส่วนหน้า ในการแก้ไขปัญหาวิกฤตน้ำในเขตลุ่มน้ำ
• ติดตามประเมินผลการดำเนินงานเกี่ยวกับการบริหารทรัพยากรน้ำในเขตลุ่มน้ำ ของหน่วยงานของรัฐและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่
• ประสานหน่วยงานของรัฐและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่เพื่อจัดทำทะเบียนแหล่งน้ำและทางน้ำ